Sillimanite Tẩm Màu Nhái Khoáng Emerald (Bản tin tháng 03/2011)

Hình 8: 3 viên sillimanite tẩm màu này được giới thiệu là emerald (bên trái). Dưới phóng đại cấu trúc dạng sợi của chúng tập trung màu lục cho thấy dấu hiệu tẩm màu (bên phải, ảnh rộng 11,5 mm). Ảnh chụp bởi T. Hainschwang.

Mới đây phòng giám định Gemlab nhận phân tích 3 viên đá (hình 8, bên trái) được mua ở Ấn Độ từ một người buôn đá quý, ông này bảo đảm chúng là emerald tự nhiên, không xử lý. Trọng lượng từ ~14,5 đến 43,75 ct, chúng trong mờ và có màu lục vừa. Đặc biệt xuất hiện nhiều mặt lấp đầy bằng các bao thể dạng sợi. Quan sát dưới kính hiển vi thấy rằng chúng có những bao thể dạng bó sợi bị lấp đầy màu; mặt khác khoáng này tự thân nó đã có cấu trúc dạng sợi (hình 8, bên phải). Ngoài ra màu lục tập trung trong cấu trúc này cho thấy rằng khoáng này không phải emerald mà là đá nhái tẩm màu. 

Hình 9: Phổ hấp thụ FTIR của sillimanite cho thấy có lượng dầu đáng kể được chỉ ra bởi các đỉnh đánh dấu.

Các mẫu được phân tích bằng phổ hồng ngoại biến hình Fourier (FTIR), đầu tiên sử dụng kiểu phản xạ, để xác định loại khoáng, sau đó sử dụng kiểu truyền sóng để phát hiện ra hợp chất hữu cơ. Phổ phản xạ xác định 3 mẫu này là sillimanite (Al2SiO5). Phổ hấp thu cho thấy chúng chứa lượng dầu đáng kể (hình 9). Sillimanite tẩm màu đã từng được dùng để nhái nhiều đá emerald (xem Fall 2005 GNI, trang 274). Do cấu trúc dạng sợi của nó (tên dùng phổ biến là fibrolite) nên sillimanite dễ dàng tẩm màu, cho dầu tẩm màu thấm sâu vào trong viên đá. (Công Ty TNHH Giám Định Rồng Vàng – SJC lược dịch theo Thomas Hainschwang, trong Gem News International, G&G Winter 2009)